De grote borstspier (musculus pectoralis major) is een krachtige spier in de borstkas die een belangrijke rol speelt bij veel armbewegingen en een goede houding. Veel mensen merken pas hoe vaak ze deze spier gebruiken als er klachten optreden bij het trainen of tillen. In dit artikel leer je de anatomie, functies en veelvoorkomende blessures van de musculus pectoralis kennen, én krijg je tips voor gerichte oefeningen en een veilig herstel. Lees verder om te ontdekken hoe je je borstspieren optimaal kunt trainen en gezond kunt houden.
Wat is de musculus pectoralis major?
De musculus pectoralis major, de grote borstspier, is de grootste spier in de borstkas. Hij ontspringt aan het borstbeen (sternum), de sleutelbeenderen (clavicula) en het kraakbeen van de bovenste ribben, en loopt schuin omlaag naar de bovenarm (humerus). Via deze aanhechting aan de bovenarm brengt hij de arm naar het lichaam toe (adductie) en draait hij de arm naar binnen (endorotatie).
Naast de grote borstspier is er ook de musculus pectoralis minor, ofwel de kleine borstspier, die eronder ligt en je waarschijnlijk ook van naam kent. De pectoralis minor ontspringt aan de derde tot vijfde rib en hecht aan op het schouderblad (scapula). Deze kleine spier helpt het schouderblad te stabiliseren en trekt het schouderblad licht naar voren en omlaag wanneer hij aanspant, wat hem ook erg belangrijk maakt.
Anatomie van de musculus pectoralis major
De anatomie van de musculus pectoralis omvat oorsprong, aanhechting, innervatie en bloedvoorziening. Hieronder staan de belangrijkste kenmerken voor je samengevat:
Kenmerk | Beschrijving |
---|---|
Oorsprong | Pars clavicularis: binnenste helft van de sleutelbeenderen (clavicula); Pars sternocostalis: borstbeen en kraakbeen van de 2e–6e rib; Pars abdominalis: bladbaan van de rechte buikspier (via de rectusschede). |
Aanhechting | Laterale rand van de sulcus intertubercularis van het opperarmbeen (humerus). |
Functie | Adductie (arm naar het lichaam brengen) en endorotatie (binnenwaarts draaien) van de bovenarm; het bovenste deel (pars clavicularis) helpt bij het optillen van de arm (flexie), het middelste deel (pars sternocostalis) trekt de arm omlaag en naar het lichaam toe; het onderste deel (pars abdominalis) kan een gestrekte arm vanuit maximale flexie weer optillen (extensie). |
Innervatie | Nervus pectoralis medialis en nervus pectoralis lateralis (zenuwen afkomstig van de plexus brachialis, segment C5–T1). |
Bloedvoorziening | Vertakkingen van de a. axillaris: de thoracoacromialis arterie en de thoracica lateralis arterie. |
Functie van de musculus pectoralis major
De musculus pectoralis major is primair verantwoordelijk voor het naar het lichaam toehalen van de gestrekte arm (adductie) en het naar binnen draaien van de arm (endorotatie) in het schoudergewricht. Dit zie je bijvoorbeeld als je beide handen met gestrekte armen voor je samenbrengt voor de borst. Het bovenste deel van de spier (pars clavicularis) helpt daarnaast mee om de arm voor je uit te tillen (flexie), bijvoorbeeld bij een golfzwaai of bij zwaaien met de armen. Het middelste en onderste deel (pars sternocostalis en pars abdominalis) brengen de arm juist naar beneden en naar het lichaam toe. Door deze bewegingen draagt de pectoralis bij aan krachtuitoefening zoals drukken, duwen en zwemmen.
Welke klachten en blessures kunnen voorkomen?
Blessures aan de pectoralis komen vooral voor bij krachttraining of plotselinge, zware belastingen. Wanneer er sprake is van een spierscheur (ruptuur) van de pectoralis major ontstaat komt dit vaak voor tijdens bankdrukken of andere heftige duwoefeningen. Dit leidt tot acute pijn in de borst of bovenarm, een voelbare zwelling of een rukkerig gevoel bij het aanspannen van de spier. Na een dergelijke scheur kan de arm minder kracht hebben en blijft vaak een deuk of assymetrie in de borstspier zichtbaar. Gelukkig komt dit niet heel vaak voor.
Chronische overbelasting komt vaker voor en kan leiden tot irritatie en ontsteking van de peesaanhechting (peesontsteking of tendinitis) van de borstspier. Symptomen hiervan zijn dat je pijn krijgt bij het bewegen of rekken van de spier, bijvoorbeeld bij het heffen van zware voorwerpen. Daarnaast kunnen voortdurend gespannen borstspieren bijdragen aan een voorovergebogen houding, wat nek- en schouderklachten kan veroorzaken.
Pectoralis major triggerpoint? Triggerpoints in de pectoralis major kunnen pijn geven in de borst, schouder en langs de binnenkant van de arm tot aan de hand. Soms lijkt deze pijn op hartklachten. Triggerpoints ontstaan vaak door overbelasting, slechte houding of stress. Ze kunnen stijfheid, krachtverlies en beperkte bewegingsvrijheid veroorzaken. Behandeling richt zich op ontspanning van de spier, bijvoorbeeld door massage, stretching of dry needling
Pectoralis major trainen en oefeningen
Sterke borstspieren train je het beste met gerichte borst oefeningen. Enkele effectieve oefeningen voor de pectoralis zijn:
- Bankdrukken (bench press): De klassieke krachttrainingsoefening voor de borst. Je ligt op een bank en duwt een halterstang omhoog. Door te variëren in greepbreedte en bankhelling kun je meer nadruk leggen op het boven- of middenste deel van de borstspier. Tip is om dit af te wisselen.
- Push-ups (opdrukken): Deze oefening kun je overal doen en is zeer effectief voor grote delen van het lichaam. Hoe breder je handen plaatst, hoe meer je de borstspieren traint. Een smalle positie legt juist meer nadruk op de triceps. Je kunt de intensiteit aanpassen door je voeten op te tillen of push-ups tegen een muur te doen.
- Dumbbell flyes: Liggend op een bank laat je twee lichte halters met gestrekte armen naar buiten zakken en breng je ze weer omhoog. Deze beweging stretcht de borstspier en vergroot de spierbreedte.
- Pec-deck of kabelcrossover: In de sportschool kun je deze machines of kabels gebruiken om je armen vanuit gespreide positie naar elkaar toe te brengen. Hierbij span je de borstspier geïsoleerd aan.
- Dips: Ga tussen twee stangen zitten of gebruik een dipstation. Als je je lichaam voorover laat hangen bij het dippen, komt de focus meer op de borstspieren te liggen; bij rechtop hangen ligt de nadruk op de triceps.
- Weerstandsbanden: Je kunt kabel- of weerstandsbanden gebruiken voor horizontale duw oefeningen. Monteer de band achter je en duw met gestrekte armen naar voren, alsof je een duw beweging maakt. Dit is handig voor thuis of als warming-up.
Het is belangrijk om langzaam op te bouwen met krachttraining. Begin met lichte gewichten en houd het aantal sets beperkt, en verhoog geleidelijk het gewicht. Zorg voor een goede warming-up van de borstspier – bijvoorbeeld enkele minuten armen cirkelen en lichte rekoefeningen – om blessures te voorkomen. Wissel je borsttraining af met oefeningen voor je rug en schouders om een goede balans in het bovenlichaam te behouden.
Revalidatie en preventie
Bij een blessure of pijn in de pectoralis is rust en herstel doorslaggevend. In de eerste fase is het verstandig om de spier niet te belasten: koel de borst eventueel met ijspacks en neem pijnstillers als dat nodig is. Begin met zachte stretches, zoals het met gestrekte armen tegen een muur duwen (wall push), om de doorbloeding te stimuleren en verklevingen te verminderen. Een fysiotherapeut kan aanvullende oefeningen geven, zoals gecontroleerde “wall presses” (tegen de muur duwen met lichte druk) en het gebruik van een massage gun om de borstspier te masseren. Vermijd daarnaast zwaar tillen of intensieve oefeningen in de sportschool totdat de pijn volledig verdwenen is.
Daarna bouw je rustig op met lichte concentrische bewegingen: bijvoorbeeld push-ups tegen de muur, en later met weerstandsband of heel licht dumbbells. Een goede houding helpt ook om het herstel te bevorderen: trek je schouders achter de romp en houd je borst licht vooruit om spierspanning te verminderen. Voor meer uitgebreide rekoefeningen, versterkende oefeningen en warming-uptechnieken kun je de oefeningen voor borstspieren raadplegen.
Samenvatting
De musculus pectoralis major (grote borstspier) is essentieel voor het naar het lichaam toehalen en inwaarts draaien van de arm. Blessures zoals spierscheuren en peesirritaties ontstaan vaak door zware kracht- en overtraining. Met gerichte oefeningen (bankdrukken, push-ups, flyes, dips, etc.) en een goede warming-up houd je de borstspier sterk en flexibel. Bij klachten zijn rust, lichte stretches en opbouwende oefeningen (bijvoorbeeld tegen de muur) belangrijk. Door de juiste techniek en herstelmethoden te volgen blijft de grote borstspier gezond en krachtig.
Verder lezen?
Naast dit informatieve artikel over de grote borstspier hebben we nog veel meer leerzame artikelen geschreven. Lees hieronder eens verder!
- Alles over de musculus rectus femoris
- Helpt een massage gun bij spierpijn?
- Musculus supraspinatus in je schouder
- Wat moet je weten over de musculus deltoideus?
- Wat zijn de voordelen van het gebruik van een massage gun?
Boy Nijland combineert meer dan tien jaar ervaring in sport, voeding en gezondheid met een kritische blik op informatie. Hij baseert zijn artikelen altijd op wetenschappelijk onderbouwde bronnen en heeft inmiddels zoveel boeken doorgenomen, dat dit gelijk zou staan aan meerdere relevante opleidingen. Hij deelt zijn kennis om anderen te inspireren en te ondersteunen bij het verbeteren van hun gezondheid. Voor vragen kun je hem bereiken op info@bluerecovery.nl.
- Boyhttps://bluerecovery.nl/author/boynijland/
- Boyhttps://bluerecovery.nl/author/boynijland/
- Boyhttps://bluerecovery.nl/author/boynijland/
- Boyhttps://bluerecovery.nl/author/boynijland/